Menu główne:
Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis L.) w warunkach naturalnych występuje w krajach śródziemnomorskich i tam może dorastać do 2 metrów. U nas jest rośliną doniczkową i osiąga tylko 40-50 cm wysokości, ale niekiedy i więcej. Jest to zimozielona krzewinka, bardzo wrażliwa na mróz, dlatego w naszych warunkach nie zimuje w gruncie. Liście rozmarynu są drobne, wąskie, skórzaste, ciemnozielone z szarym nalotem. Na szczytach pędów rozwijają się w kątach liści drobne, fioletowe lub jasnoniebieskie kwiaty, które kwitną od maja do lipca. Cała roślina posiada silny, przyjemny, balsamiczny zapach i lekko gorzkawy smak. W Polsce była symbolem szczęścia rodzinnego i małżeńskiego, dlatego chętnie i często uprawiano ją na oknach domów. W polskiej tradycji ludowej rozmaryn byt związany z obrzędowością weselną. Uważano też, że herbata z rozmarynu pomaga zachować młodość.
Rozmaryn rozmnaża się przez siew nasion lub wegetatywnie przez ukorzenianie sadzonek. Skórzaste, zimozielone listki rozmarynu mają balsamiczny zapach
Olej rozmarynowy
Kilka pojedynczych gałązek rozmarynu (w zależności od wielkości butelki) wkładamy do butelki z dobrą oliwą z oliwek lub oleju. Odstawiamy na cztery tygodnie w jasne miejsce, często wstrząsając. Uzyskujemy po tym czasie aromatyczną oliwę, którą można wykorzystać do przyrządzania sałatek, marynowania mięs. Oliwę należy przecedzić i zużyć przed upływem dziewięciu miesięcy.
Właściwości lecznicze
Liście i kwiaty zawierają olejki eteryczne o charakterystycznym
korzenno-kamforowym aromacie. W liściach występują także gorycze, garbniki, żywice i saponiny.
Rozmaryn posiada właściwości rozkurczowe, dezynfekujące, żółciopędne, moczopędne i przeciwbólowe. Ponadto wzmaga apetyt i pobudza krążenie krwi.
Gorący napar pijemy w przypadku przeziębienia, w niestrawności i w bólach reumatycznych, a także jako środek pobudzający i orzeźwiający w przypadku zmęczenia, wyczerpania, osłabienia, niskim ciśnieniu krwi oraz przeciw bólom i zawrotom głowy.
Zastosowanie w kuchni
Rozmaryn często jest stosowany w mieszankach z innymi przyprawami, między innymi z cząbrem i majerankiem. Dodaje się go do duszonych i pieczonych mięs, przede wszystkim baraniny, królika, wieprzowiny i drobiu oraz do ryb. Dobrze smakuje też z pieczonymi warzywami oraz daniami z rożna. Dodaje się go do potraw z kuchni włoskiej, m.in. risotta, sosu pomidorowego, makaronów. Z uwagi na silny aromat dodajemy bardzo niewiele rozmarynu.
Opracowano na podstawie artykułu
dr Barbara Frąszczak UP w Poznaniu
